Szereg czasowy to zestaiwenie wartości zmiennych cechy badanej według kryterium czasu, gdzie badana jest wartość cechy w kolejnej jednostce czasu. Chciałam zacząć od tej regułki żeby wyjaśni o czym będziemy dzisiaj mówić.
Dostosowując tę definicje do naszych potrzeb związanych z prognozowaniem popytu możemy powiedzieć że szerego czasowy to uszeregowanie chronologicznie wartości popytu w kolejnych, przyjętych do obserwacji jednostkach czasu.
W ogólnym przypadku w szeregu czasowym możemy wyróżnić dwie składowe:
- systematyczną - jest ona efektem oddziaływań różnych czynników na zmienną prognozowaną której nie jesteśmy w stanie przewidzieć
- przypadkową - jak najlepiej zmierzona i zastosowana do określania zapasu zabezpieczającego
Składowa systematyczna może wystąpić w kilku postaciach, teraz krótko je omówię:
- stały poziom prognozowania zmiennej - wartość średnia zmiennej nie ulega większym zmianom z okresu na okres
- trend - określany jest trwałą zmianą wartości zmiennej prognozowanej w czasie
- składowa okresowa - występuje w postaci wahań sezonowych oraz wahań cyklicznych
To na tyle jeśli chodzi o ten temat, ostatnie dwa posty były nieco krótsze, ale nie martwcie się, czeka nas kolejny - dłuższy o metodach prognozowania.
Tak jak wspomniałam w ostatnim poście dzisiaj zajmiemy się prognozowaniem popytu. Najpierw chciałabym omówić co to prognozowanie, a więc jest to ,,racjonalne,naukowe'' przewidywanie przyszłych zdarzeń.
Klasyfikacja prognoz dzieli się na :
- ilościowe - wyrażone liczbą, mogą być przedziałowe lub punktowe
- jakościowe - wyrażone w sposób opisowy
- krótkookresowe - dotyczące czasu w którym zachodzą zmiany ilościowe
- średniookreowe - dotyczące czasu w którym zachodzą zmiany ilościowe oraz nieznaczne zmiany jakościowe
- długookresowe - dotyczące przedziału czasu w którym zachodzą zarówno ilościowe i dość znaczne zmiany jakościowe
- postawa pasywna - skupienie się na zmianach ilościowych bez wnikania w mechanizmy zależności pewnych zjawisk od innych czynników
- postawa aktywna - gdzie skupimy się zarówno na zmianach ilościowych jak i znacznym stopniu jakościowych
Jest to krótki, łatwy temacik, bardzo ciekawy, jeśli chciałby ktoś dowiedzieć się więcej szczegółów na ten temat, proszę pisać w komentarzach.
Zacznijmy od wyjaśnienia sobie co to popyt stacjonarny bo będzie nam to potrzebne do tematu o trendach. Jest to popyt który w kolejnych okresach obserwacji wykazuje tą samą lub oscylującą wokół pewnej stałej wartości wielkość.
Popyt stacjonarny jednak nie jest częstym zjawiskiem, dużo częściej będziemy obserwować róznego rodzaju wzrosty i spadki, okresowe tendencje zmian w wielkości popytu, które będziemy określać jako TRENDY. Mogą być one:
- krótkookresowe - wzrost popytu w ciągu kilku dni lub tygodni
- długookresowe - z roku na rok rośnie popyt na dany towar
W naturalny sposób trendy odzwierciedlają także ,,przesuwanie'' się danego produktu po swojej krzywej cyklu życia, pokazuje ona kolejne fazy rynkowej egzystencji produktu - od wejścia na rynek, poprzez fazę wzrostu, fazę stabilizacji i dalej przez fazę spadku, aż do wycofania się z rynku.
Faza wzrostu często jest wspierana przez reklamy i promocje, a faza spadku powstaje najczęściej gdy wchodzi na rynek ,,następca'' - lepszy i tańszy.
Oto rodzaje trendów:
- proporcjonalny - oznacza systematyczny wzrost popytu na kolejnych okresach
- degresywny - oznacza, że popyt cały czas rośnie ale w coraz mniejszym tempie, przyrost w każdym kolejnym okresie mniejszy niż w poprzednim
- progresywny - wzrost ,,przyśpiesza'' a przyrost popytu w każdym kolejnym okresie jest większy niż w poprzednim
Myślę, że to na tyle jeśli chodzi o trendy. W kolejnym poście omówię prognozowanie popytu.
W ostatnim poście omówiliśmy klasyfikacje ABC - klasyfikacje według wartości, teraz chciałabym omówić klasyfikacje XYZ - według ilości.
Decyduje więc ilość, ale bardziej istotne jest to, jak wpływa ona na niepewność przyszłego popytu i wynikające z tego: możliwość i jakość prognozowania. Przyjmijmy w tej chwili, że:
- grupa X to towary zużywane w dużych ilościach w miarę równomiernie co pozwala na względnie wiarygodne prognozy popytu
- grupa Y to towary o mniejszym ilościowo popycie, wskazujące większe wahania popytu w funkcji czasu i tym samym obciążone większą niepewnością co do przyszłego popytu
- grupa Z to pozycje wolno rotujące, wydawane rzadko w wielkościach często jednostkowych, co powoduje bardzo dużą niepewność i znacznie utrudnia skuteczne prognozowanie
Teraz połączę te dwie klasyfikacje ABC i XYZ co pozwala na podzielenie całego rozpatrywanego asortymentu na 9 grup, wobec których możemy podejmować różne rozwiązania dotyczące utrzymania i uzupełniania zapasu.
Zacznijmy od najważniejszego, czyli co to jest analiza ABC, a więc jest to jedno z narzędzi służących podziałowi - klasyfikacji na grupy, wobec których należy stosować odmienne polityki odnawiania zapasów.
Analiza ABC polega na wyodrębnieniu z rozpatrywanego zbioru materiałów lub towarów trzech grup (A, B i C) mający określone udziały - zazwyczaj jest to 80/15/5 % - zgodnie z przyjętym kryterium. Kryteria te mogą być różne: wartość obrotu marża, wartość zapasu, a także - przydatne w w gospodarce magazynowej - wielkości i częstości pobrań.
Przeczytałam ostatnio taką ciekawostkę, że zastosowanie reguły 80/20 w biznesie jest zasługą amerykańskiego inżyniera i eksperta w dziedzinie zarządzania Joshepa M. Jurana. Przeniósł on na grunt biznesu spostrzeżenia Vilfredo F. D. Pareto i nazwał tę zasadę jego imieniem, Pareto, włoski ekonomista i socjolog, długoletni profesor uniwersytetu w Lozannie, zauważył, że 80 % dochodu trafia w ręce 20% obywateli.
Tak jak wspomniałam w ostatnim wpisie dzisiaj będziemy kontynuować temat o kosztach zapasów.
Zaczniemy od KOSZTÓW UZUPEŁNIENIA ZAPASÓW:
- koszty działu zaopatrzenia, koszty osobowe, koszty utrzymywania powierzchni zajmowanej przez ten dział, utrzymanie systemu informatycznego
- koszty stałe działu transportu, koszty osobowe personelu
- stałe koszty przyjęcia towarów lub materiałów
- koszt komunikacji związanej z zamówieniem i realizacją jednego zamówienia
- koszty eksploatacyjne transportu przez własne realizowanie dostaw
- koszty usług transportowych
- koszty realizacji badań jakościowych, wykonywanych przy każdej dostawie
Wzór na liczbę dostaw :
ld = PP/WD
PP - planowane zapotrzebowanie na dany okres
WD - wielkość pojedynczej dostawy
Wzór na Zmienne koszty uzupełniania zapasów :
ZKUzZ = ld *kuz
ld - liczba dostaw w rozpatrywanym okresie
kuz - koszt związany z jedną dostawą
Idąc dalej omówimy KOSZTY UTRZYMANIA ZAPASÓW :
- koszty osobowe pracowników magazynowych
- koszty amortyzacji lub dzierżawy budowli magazynowych
- koszty amortyzacji lub dzierżawy wyposażenia magazynowego
- dodatkowe koszty utrzymania powierzchni pod zapasem
- koszty usług magazaynowania
- koszty strat i ubytków magazynowych
- koszty deprecjacji
- koszty kapitałowe
Wzór na Zmienne koszty utrzymania zapasów :
ZKUtZ = uo*Z*C
Z - zapas w ujęciu ilościowym
C - cena zakupu
uo - współczynnik okresowego kosztu utrzymania zapasu
Teraz przejdziemy do KOSZTU BRAKU ZAPASU :
- kary umowne
- przestoje w produkcji
- dodatkowe koszty transportu
- utracone zyski
- wyższa cena jednostkowa
- koszt dostawy do klientów
- utracona marża
Wzór na Stałe koszty braku zapasu :
SKBZ = KB*p(B)*ld
KB - koszt ponoszony w sytuacji wystąpienia braku
p(B) - prawdopodobieństwo wystąpienia braku w danym cyklu uzupełniania zapasu
Wzór na Zmienne koszty braku zapasu :
ZKBZ = kb*NB
NB - średnia liczba braków w zapasie w rozpatrywanym okresie
Nasza przygoda z kosztami dobiega końca, ostatnie koszty jakie omówimy to KOSZTY NADMIARU ZAPASU :
- koszty wynikające z konieczności wynajęcia dodatkowego magazynu
- koszty umowne za przetrzymywanie środków transportu
- koszty wynikające ze zwiększonego ryzyka przeterminowanego zapasu
Głównym celem tego postu jest przedstawienie wam podstawowych rodzajów i grup kosztów powstających w związku z zapasami oraz czynników wpływających na te koszty.
Zacznijmy od przypomnienia sobie definicji kosztu, w ujęciu ogólnym koszt stanowi wyrażone w pieniądzu celowe zużycie środków gospodarczych i usług oraz wynagrodzenie za prace poniesione w określonej jednostce czasu.
A teraz chcę wam przestawić co to koszty logistyki, a więc są to wyrażone w jednostkach pieniężnych celowe zużycie zasobów przedsiębiorstwa oraz wydatki finansowe wynikające z przepływu dóbr materialnych ,
oraz przetwarzaniem informacji związanych z działaniami logistycznymi w przedsiębiorstwie i jego łańcuchach dostaw.
W układnie rodzajowym wyróżnia się :
- koszty materialne, które obejmują :
- amortyzację środków trwałych
- zużycie surowców, materiałów, części zmiennych
- zużycie energii
- usługi materialne obce
- koszty niematerialne, które obejmują :
- koszty osobowe
- koszty podróży służbowych
- usługi niematerialne
W klasyfikacji według zmienności kosztów wyróżnia się :
- koszty stałe - mamy do czynienia jeśli nie zależą one od przyjętego miernika działań
- koszty zmienne - istnieje zależność pomiędzy kosztem a wartością miernika
W kolejnym poście omówimy dalszy ciąg kosztów zapasów, opowiem tam o :
- kosztach uzupełniania zapasów
- kosztach utrzymania zapasów
- kosztach wynikających z braku zapasu
- kosztach nadmiaru zapasów
