Szereg czasowy to zestaiwenie wartości zmiennych cechy badanej według kryterium czasu, gdzie badana jest wartość cechy w kolejnej jednostce czasu. Chciałam zacząć od tej regułki żeby wyjaśni o czym będziemy dzisiaj mówić.
Dostosowując tę definicje do naszych potrzeb związanych z prognozowaniem popytu możemy powiedzieć że szerego czasowy to uszeregowanie chronologicznie wartości popytu w kolejnych, przyjętych do obserwacji jednostkach czasu.
W ogólnym przypadku w szeregu czasowym możemy wyróżnić dwie składowe:
systematyczną - jest ona efektem oddziaływań różnych czynników na zmienną prognozowaną której nie jesteśmy w stanie przewidzieć
przypadkową - jak najlepiej zmierzona i zastosowana do określania zapasu zabezpieczającego
Składowa systematyczna może wystąpić w kilku postaciach, teraz krótko je omówię:
stały poziom prognozowania zmiennej - wartość średnia zmiennej nie ulega większym zmianom z okresu na okres
trend - określany jest trwałą zmianą wartości zmiennej prognozowanej w czasie
składowa okresowa - występuje w postaci wahań sezonowych oraz wahań cyklicznych
To na tyle jeśli chodzi o ten temat, ostatnie dwa posty były nieco krótsze, ale nie martwcie się, czeka nas kolejny - dłuższy o metodach prognozowania.
Tak jak wspomniałam w ostatnim poście dzisiaj zajmiemy się prognozowaniem popytu. Najpierw chciałabym omówić co to prognozowanie, a więc jest to ,,racjonalne,naukowe'' przewidywanie przyszłych zdarzeń.
Klasyfikacja prognoz dzieli się na :
ilościowe - wyrażone liczbą, mogą być przedziałowe lub punktowe
jakościowe - wyrażone w sposób opisowy
krótkookresowe - dotyczące czasu w którym zachodzą zmiany ilościowe
średniookreowe - dotyczące czasu w którym zachodzą zmiany ilościowe oraz nieznaczne zmiany jakościowe
długookresowe - dotyczące przedziału czasu w którym zachodzą zarówno ilościowe i dość znaczne zmiany jakościowe
postawa pasywna - skupienie się na zmianach ilościowych bez wnikania w mechanizmy zależności pewnych zjawisk od innych czynników
postawa aktywna - gdzie skupimy się zarówno na zmianach ilościowych jak i znacznym stopniu jakościowych
Jest to krótki, łatwy temacik, bardzo ciekawy, jeśli chciałby ktoś dowiedzieć się więcej szczegółów na ten temat, proszę pisać w komentarzach.
Zacznijmy od wyjaśnienia sobie co to popyt stacjonarny bo będzie nam to potrzebne do tematu o trendach. Jest to popyt który w kolejnych okresach obserwacji wykazuje tą samą lub oscylującą wokół pewnej stałej wartości wielkość.
Popyt stacjonarny jednak nie jest częstym zjawiskiem, dużo częściej będziemy obserwować róznego rodzaju wzrosty i spadki, okresowe tendencje zmian w wielkości popytu, które będziemy określać jako TRENDY. Mogą być one:
krótkookresowe - wzrost popytu w ciągu kilku dni lub tygodni
długookresowe - z roku na rok rośnie popyt na dany towar
W naturalny sposób trendy odzwierciedlają także ,,przesuwanie'' się danego produktu po swojej krzywej cyklu życia, pokazuje ona kolejne fazy rynkowej egzystencji produktu - od wejścia na rynek, poprzez fazę wzrostu, fazę stabilizacji i dalej przez fazę spadku, aż do wycofania się z rynku.
Faza wzrostu często jest wspierana przez reklamy i promocje, a faza spadku powstaje najczęściej gdy wchodzi na rynek ,,następca'' - lepszy i tańszy.
Oto rodzaje trendów:
proporcjonalny - oznacza systematyczny wzrost popytu na kolejnych okresach
degresywny - oznacza, że popyt cały czas rośnie ale w coraz mniejszym tempie, przyrost w każdym kolejnym okresie mniejszy niż w poprzednim
progresywny - wzrost ,,przyśpiesza'' a przyrost popytu w każdym kolejnym okresie jest większy niż w poprzednim
Myślę, że to na tyle jeśli chodzi o trendy. W kolejnym poście omówię prognozowanie popytu.
W ostatnim poście omówiliśmy klasyfikacje ABC - klasyfikacje według wartości, teraz chciałabym omówić klasyfikacje XYZ - według ilości. Decyduje więc ilość, ale bardziej istotne jest to, jak wpływa ona na niepewność przyszłego popytu i wynikające z tego: możliwość i jakość prognozowania. Przyjmijmy w tej chwili, że:
grupa X to towary zużywane w dużych ilościach w miarę równomiernie co pozwala na względnie wiarygodne prognozy popytu
grupa Y to towary o mniejszym ilościowo popycie, wskazujące większe wahania popytu w funkcji czasu i tym samym obciążone większą niepewnością co do przyszłego popytu
grupa Z to pozycje wolno rotujące, wydawane rzadko w wielkościach często jednostkowych, co powoduje bardzo dużą niepewność i znacznie utrudnia skuteczne prognozowanie
Teraz połączę te dwie klasyfikacje ABC i XYZ co pozwala na podzielenie całego rozpatrywanego asortymentu na 9 grup, wobec których możemy podejmować różne rozwiązania dotyczące utrzymania i uzupełniania zapasu.
Zacznijmy od najważniejszego, czyli co to jest analiza ABC, a więc jest to jedno z narzędzi służących podziałowi - klasyfikacji na grupy, wobec których należy stosować odmienne polityki odnawiania zapasów. Analiza ABC polega na wyodrębnieniu z rozpatrywanego zbioru materiałów lub towarów trzech grup (A, B i C) mający określone udziały - zazwyczaj jest to 80/15/5 % - zgodnie z przyjętym kryterium. Kryteria te mogą być różne: wartość obrotu marża, wartość zapasu, a także - przydatne w w gospodarce magazynowej - wielkości i częstości pobrań. Przeczytałam ostatnio taką ciekawostkę, że zastosowanie reguły 80/20 w biznesie jest zasługą amerykańskiego inżyniera i eksperta w dziedzinie zarządzania Joshepa M. Jurana. Przeniósł on na grunt biznesu spostrzeżenia Vilfredo F. D. Pareto i nazwał tę zasadę jego imieniem, Pareto, włoski ekonomista i socjolog, długoletni profesor uniwersytetu w Lozannie, zauważył, że 80 % dochodu trafia w ręce 20% obywateli.
Tak jak wspomniałam w ostatnim wpisie dzisiaj będziemy kontynuować temat o kosztach zapasów. Zaczniemy od KOSZTÓW UZUPEŁNIENIA ZAPASÓW:
koszty działu zaopatrzenia, koszty osobowe, koszty utrzymywania powierzchni zajmowanej przez ten dział, utrzymanie systemu informatycznego
koszty stałe działu transportu, koszty osobowe personelu
stałe koszty przyjęcia towarów lub materiałów
koszt komunikacji związanej z zamówieniem i realizacją jednego zamówienia
koszty eksploatacyjne transportu przez własne realizowanie dostaw
koszty usług transportowych
koszty realizacji badań jakościowych, wykonywanych przy każdej dostawie
Wzór na liczbę dostaw :
ld = PP/WD
PP - planowane zapotrzebowanie na dany okres WD - wielkość pojedynczej dostawy
Wzór na Zmienne koszty uzupełniania zapasów :
ZKUzZ = ld *kuz
ld - liczba dostaw w rozpatrywanym okresie kuz - koszt związany z jedną dostawą
Idąc dalej omówimy KOSZTY UTRZYMANIA ZAPASÓW :
koszty osobowe pracowników magazynowych
koszty amortyzacji lub dzierżawy budowli magazynowych
koszty amortyzacji lub dzierżawy wyposażenia magazynowego
dodatkowe koszty utrzymania powierzchni pod zapasem
koszty usług magazaynowania
koszty strat i ubytków magazynowych
koszty deprecjacji
koszty kapitałowe
Wzór na Zmienne koszty utrzymania zapasów :
ZKUtZ = uo*Z*C
Z - zapas w ujęciu ilościowym C - cena zakupu uo - współczynnik okresowego kosztu utrzymania zapasu
Teraz przejdziemy do KOSZTU BRAKU ZAPASU :
kary umowne
przestoje w produkcji
dodatkowe koszty transportu
utracone zyski
wyższa cena jednostkowa
koszt dostawy do klientów
utracona marża
Wzór na Stałe koszty braku zapasu : SKBZ = KB*p(B)*ld KB - koszt ponoszony w sytuacji wystąpienia braku p(B) - prawdopodobieństwo wystąpienia braku w danym cyklu uzupełniania zapasu Wzór na Zmienne koszty braku zapasu : ZKBZ = kb*NB NB - średnia liczba braków w zapasie w rozpatrywanym okresie Nasza przygoda z kosztami dobiega końca, ostatnie koszty jakie omówimy to KOSZTY NADMIARU ZAPASU :
koszty wynikające z konieczności wynajęcia dodatkowego magazynu
koszty umowne za przetrzymywanie środków transportu
koszty wynikające ze zwiększonego ryzyka przeterminowanego zapasu
Głównym celem tego postu jest przedstawienie wam podstawowych rodzajów i grup kosztów powstających w związku z zapasami oraz czynników wpływających na te koszty.
Zacznijmy od przypomnienia sobie definicji kosztu, w ujęciu ogólnym koszt stanowi wyrażone w pieniądzu celowe zużycie środków gospodarczych i usług oraz wynagrodzenie za prace poniesione w określonej jednostce czasu.
A teraz chcę wam przestawić co to koszty logistyki, a więc są to wyrażone w jednostkach pieniężnych celowe zużycie zasobów przedsiębiorstwa oraz wydatki finansowe wynikające z przepływu dóbr materialnych , oraz przetwarzaniem informacji związanych z działaniami logistycznymi w przedsiębiorstwie i jego łańcuchach dostaw.
W układnie rodzajowym wyróżnia się :
koszty materialne, które obejmują :
- amortyzację środków trwałych - zużycie surowców, materiałów, części zmiennych - zużycie energii - usługi materialne obce
koszty niematerialne, które obejmują :
- koszty osobowe - koszty podróży służbowych - usługi niematerialne
W klasyfikacji według zmienności kosztów wyróżnia się :
koszty stałe - mamy do czynienia jeśli nie zależą one od przyjętego miernika działań
koszty zmienne - istnieje zależność pomiędzy kosztem a wartością miernika
W kolejnym poście omówimy dalszy ciąg kosztów zapasów, opowiem tam o :
